İçeriğe atla

Güneydoğu Asya Ülkeleri Birliği

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Güneydoğu Asya Ülkeleri Birliği
Association of Southeast Asian Nations
    • အရှေ့တောင်အာရှနိုင်ငံများအသင် (Birmanca)
    • Perhimpunan Bangsa-Bangsa Asia Tenggara (Endonezce)
    • Samahan ng mga Bansa sa Timog Silangang Asya (Filipince)
    • សមាគមប្រជាជាតិអាស៊ីអាគ្នេយ៍ (Kmerce)
    • ສະມາຄົມປະຊາຊາດແຫ່ງອາຊີຕະເວັນອອກສຽງໃຕ້ (Laoca)
    • Persatuan Negara-negara Asia Tenggara (Malayca)
    • 东南亚国家联盟 - 東南亞國家協會 (Çince)
    • தென்கிழக்காசிய நாடுகளின் கூட்டமைப்பு (Tamilce)
    • สมาคมประชาชาติแห่งเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ (Tayca)
    • Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (Vietnamca)
Slogan
"One Vision, One Identity, One Community"
("Tek vizyon, Tek Kimlik, Tek Topluluk")
  Üye ülkeler
  Üye ülkeler
SekreterlikEndonezya Cakarta
Çalışma diliİngilizce
Üye ülkelerin resmî dilleriBirmanca, Endonezyaca, Filipince, Kmerce, Laoca, Malezyaca, Mandarin, Tamil, Tayca, Vietnamca
Üyelik
Liderler
• Genel Sekreter
Lim Jock Hoi
• Dönem Başkanlığı
Kamboçya
Tarihçe
8 Ağustos 1967
16 Aralık 2008
Yüzölçümü
• Toplam
4522518 km2
Nüfus
• 2021 tahminî
667393019
• Yoğunluk
144/km2
GSYİH (SAGP)2022 tahminî
• Toplam
$9.731 trilyon
GSYİH (nominal)2022 tahminî
• Toplam
artış $3,595 trilyon
• Kişi başına
artış $5.336
İGE (2021)0.726
yüksek
Zaman dilimiUTC+06:30'dan UTC+09:00'a (ACT)
Resmî site
asean.org

Güneydoğu Asya Uluslar Birliği (Association of Southeast Asian Nations, kısaltmasıyla ASEAN), 8 Ağustos 1967'de Vietnam Savaşı'ndan kaynaklanan komünist genişlemeye karşı olarak Filipinler, Malezya, Tayland, Endonezya ve Singapur arasında kurulan uluslararası örgüt. 2005 yılında örgütün toplam gayri safi yurt içi hasılası yaklaşık 884 milyar dolardır. Yılda %4'lük bir büyüme oranı yakalanmıştır. 2006'da GSYH 1,066 trilyona yükselmiştir.

ASEAN, 8 Ağustos 1967’de Bangkok’ta Filipinler, Malezya, Tayland, Endonezya ve Singapur’un kurduğu uluslararası bir örgüttür. 8 Ocak 1984’te Bruney Darussalam, 28 Temmuz 1995’te Vietnam, 23 Temmuz 1997’de Lao PDR ve Birmanya ve 30 Nisan 1999’da Kamboçya örgüte dahil olmuştur.

4,5 milyon kilometre kareye yayılan ASEAN bölgesinin toplam nüfusu 500 milyon civarındadır.

ASEAN örgütünün öncelikli hedefleri arasında bölge ülkelerinin ekonomik büyümesine ivme kazandırılması, toplumsal ve kültürel gelişim, bölgede barış ve istikrarın sağlanması yer almaktadır.

2003 yılında ASEAN liderlerinin ASEAN’ın 3 bölümü kapsaması gerektiği kararı üzerine ASEAN Güvenlik Topluluğu, ASEAN Ekonomik Topluluğu ve ASEAN Toplum ve Kültür Topluluğu oluşturuldu.

ASEAN’ın en üst karar verme organı her yıl gerçekleştirilen ASEAN devlet başkanları zirvesidir. ASEAN ülkelerinin dışişleri bakanları da her yıl bir kez bir araya gelmektedir. Ayrıca tarım ve ormancılık, ticaret, enerji, çevre, finans, sağlık, yatırım, işgücü, hukuk, kırsal gelişim, yoksullukla mücadele, telekomünikasyon, uluslararası suç, ulaştırma, turizm gibi konularda ASEAN ülkelerinin bakanlarının bir araya geldiği toplantılar düzenlenmektedir.

Koordinasyonun sağlanması ve diplomatik ilişkilerde bulunulması amacıyla ASEAN örgütünün Pekin, Berlin, Brüksel, Canberra, Cenova, İslamabad, Londra, Moskova, Yeni Delhi, New York, Ottawa, Paris, Riyad, Seul, Tokyo, Washington ve Wellington’da temsilcilik ofisleri bulunmaktadır.

Türkiye, Güneydoğu Asya Ülkeleri Birliği Dostluk ve İşbirliği Antlaşması'na (ASEAN/TAC) katılım belgesini 23 temmuz 2010 tarihinde imzalamıştır.

Genel sekreterler

[değiştir | kaynağı değiştir]
# Dönem Sekreter Ülke
1 7 Haziran 1976 - 18 Şubat 1978 Hartono Dharsono
(1925-1996)
 Endonezya
2 19 Şubat 1978 - 30 Haziran 1978 Umarjadi Njotowijono  Endonezya
3 10 Temmuz 1978 - 30 Haziran 1980 Ali Abdullah  Malezya
4 1 Temmuz 1980 - 1 Temmuz 1982 Narciso G. Reyes
(1914-1996)
 Filipinler
5 18 Temmuz 1982 - 15 Temmuz 1984 Chan Kai Yau
(d. 1930)
 Singapur
6 16 Temmuz 1984 - 15 Temmuz 1986 Phan Wannamethee
(d. 1923)
 Tayland
7 16 Temmuz 1986 - 16 Temmuz 1989 Roderick Yong  Brunei
8 17 Temmuz 1989 - 1 Ocak 1993 Rusli Noor
(d. 1927)
 Endonezya
9 1 Ocak 1993 - 31 Aralık 1997 Ajit Singh
(d. 1939)
 Malezya
10 1 Ocak 1998 - 31 Aralık 2002 Rodolfo Severino Jr.
(1936-2019)
 Filipinler
11 1 Ocak 2003 - 31 Aralık 2007 Ong Keng Yong
(d. 1954)
 Singapur
12 1 Ocak 2008 - 31 Aralık 2012 Surin Pitsuwan
(1949-2017)
 Tayland
13 1 Ocak 2013 - 31 Aralık 2017 Lê Lương Minh
(d. 1952)
 Vietnam
14 1 Ocak 2018 - 31 Aralık 2022 Lim Jock Hoi
(d. 1951)
 Brunei
15 1 Ocak 2023 - Kao Kim Hourn
(d. 1966)
 Kamboçya